آرد گندم سیاه به گروهی از خوراکی ها به نام شبه غلات ها تعلق دارد. شبه غلات ها دانه هایی هستند که مانند غلات مصرف می شوند، اما از گیاهان علفی و گندم مانند به دست نمی آیند. از جمله شبه غلات های مشهور دیگر می توان به کینوا و تاج خروس اشاره کرد که بعضی از گونه های آن ها نیز به طور مشابه به عنوان غلات مصرف می شود.
گندم سیاه، برخلاف نامش، ارتباطی با گندم ندارد و به همین دلیل فاقد گلوتن است. این ماده غذایی به صورت دانه، آرد، نودل و دمنوش در دسترس است و مشابه برنج به طور گسترده ای در بازار عرضه می شود و یکی از مواد غذایی مهم در اروپا و آسیا به شمار می آید.
این گیاه به دلیل سرشار بودن از مواد معدنی و آنتی اکسیدان های مختلف، به عنوان یک غذای سالم شناخته می شود و طرفداران زیادی دارد. همچنین، می تواند به کنترل قند خون کمک کند. دانه های گندم سیاه قهوه ای رنگ و دارای شکل نا منظم هستند. دو نوع گندم سیاه وجود دارد: نوع معمولی با نام علمی Fagopyrum esculentum و نوع تارتاری با نام علمی Fagopyrum tartaricum. این گیاه عمدتاً در نیمکره شمالی، به ویژه در اروپای مرکزی و شرقی، روسیه، قزاقستان و چین کشت می شود.
ترکیبات مهم گندم سیاه :
روتین (Rutin):
روتین، پلی فنول آنتی اکسیدان برجسته ای است که در گندم سیاه وجود دارد. تحقیقات نشان داده اند که روتین می تواند به کاهش التهاب، کاهش فشار خون، بهبود وضعیت لیپیدهای خون و کاهش خطر ابتلا به سرطان کمک کند.
کوئرستین (Quercetin):
کوئرستین نوعی آنتی اکسیدان است که در بسیاری از مواد غذایی گیاهی یافت می شود. این ترکیب می تواند به کاهش خطر ابتلا به سرطان و بیماری های قلبی کمک کند و به طور کلی فواید زیادی برای سلامت بدن دارد.
ویتکسین (Vitexin):
بررسی ها بر روی حیوانات نشان داده اند که ویتکسین می تواند تأثیرات مثبتی بر سلامت بدن داشته باشد. با این حال، مصرف زیاد این ترکیب ممکن است به بزرگ شدن غده تیروئید منجر شود.
دی-کایرو اینوسیتول (D-chiro-Inositol):
دی-کایرو اینوسیتول یک نوع کربوهیدرات حل شدنی است که می تواند به کاهش قند خون کمک کرده و برای کنترل دیابت مؤثر باشد. گندم سیاه منبع غنی از این ترکیب گیاهی است.
این ترکیبات، هر کدام به نوبه خود مزایای متعددی برای سلامت دارند و به همین دلیل این گیاه به عنوان یک ماده غذایی مفید و مغذی شناخته می شود.
کاربرد آرد گندم سیاه چیست ؟
در تهیه انواع مختلف غذاها کاربرد دارد. از این آرد می توان برای تهیه کرپ، پنکیک، کلوچه، رول و نان استفاده کرد. همچنین، این آرد به عنوان جایگزینی فاقد گلوتن برای غلیظ کردن سس ها، سوپ ها و مخمرها به کار می رود. غذاهای متنوعی در سراسر جهان از گندم سیاه در دستورهای اصلی خود بهره می برند.
ارزش غذایی آرد گندم سیاه
ارزش غذایی این آرد به شرح زیر است که توسط USDA برای یک فنجان (۱۶۸ گرم) از آن ارائه شده است:
- کالری: ۱۵۵
- چربی: ۱ گرم
- سدیم: ۷ میلیگرم
- کربوهیدراتها: ۳۴ گرم
- فیبر: ۴٫۵ گرم
- قندها: ۱٫۵ گرم
- پروتئین: ۵٫۷ گرم
فواید آرد گندم سیاه
– فاقد گلوتن: آرد فاقد گلوتن است، بنابراین برای افرادی که به گلوتن حساسیت دارند یا به بیماری سلیاک مبتلا هستند، گزینه ای مناسب است.
– منبع غنی از فیبر: این آرد سرشار از فیبر غذایی است که به بهبود سلامت دستگاه گوارش کمک کرده و می تواند در پیشگیری از یبوست مؤثر باشد.
– محتویات معدنی و ویتامین ها: دارای مواد معدنی مهمی مانند آهن، منیزیم، روی و فسفر است که به تقویت سیستم ایمنی، سلامت استخوان ها و متابولیسم انرژی کمک می کنند. همچنین، این آرد حاوی ویتامین های گروه B است که برای عملکرد مناسب بدن ضروری هستند.
– کنترل قند خون: مصرف این آرد می تواند به کنترل قند خون کمک کند و به همین دلیل برای دیابتی ها و افرادی که به دنبال حفظ قند خون پایدار هستند، مفید است.
– آنتی اکسیدان ها: این آرد شامل آنتی اکسیدان های مختلف است که می توانند به محافظت از سلول ها در برابر آسیب های ناشی از رادیکال های آزاد کمک کنند و از پیری زودرس و بیماری های مزمن جلوگیری کنند.
– سلامت قلب: با داشتن مقدار زیادی فیبر و مواد مغذی، این آرد می تواند به کاهش سطح کلسترول بد (LDL) و بهبود سلامت قلب کمک کند.
– کمک به کاهش وزن: فیبر بالا دراین آرد به ایجاد احساس سیری طولانی مدت کمک کرده و می تواند در کاهش مصرف کالری و مدیریت وزن مؤثر باشد.
با توجه به این ویژگی ها، این آرد می تواند به عنوان یک گزینه سالم و مغذی در رژیم های غذایی مختلف مورد استفاده قرار گیرد.
عوارض جانبی استفاده از آرد گندم سیاه
– حساسیت های نادر: اگرچه این آرد فاقد گلوتن است و برای افرادی که به گلوتن حساسیت دارند مناسب است، برخی افراد ممکن است به خود گندم سیاه حساسیت داشته باشند. علائم حساسیت می تواند شامل مشکلات گوارشی یا علائم آلرژیک باشد.
– مشکلات گوارشی: مصرف زیاد این آرد به دلیل محتوای بالای فیبر ممکن است باعث مشکلات گوارشی مانند نفخ، گاز و یبوست در برخی افراد شود. توصیه می شود که به تدریج مصرف فیبر را افزایش دهید تا بدن به آن عادت کند.
– تداخل با داروها: برخی از مواد موجود در گندم سیاه ممکن است با داروها تداخل داشته باشند. برای مثال، اگر داروهایی برای کاهش قند خون مصرف می کنید، مصرف زیاد آن ممکن است بر تأثیرات داروها اثر بگذارد.
– حساسیت به مواد غذایی: در صورتی که به مواد غذایی خاصی حساسیت دارید، همیشه لازم است که مواد جدید را با احتیاط و در مقادیر کم آزمایش کنید تا از عدم ایجاد واکنش های آلرژیک مطمئن شوید.
– مصرف زیاد در رژیم غذایی: حتی با وجود فواید متعدد، مصرف زیاد این آرد می تواند به مشکلاتی مانند عدم تعادل مواد مغذی منجر شود. برای دستیابی به تعادل تغذیه ای، بهتر است که از تنوع در رژیم غذایی استفاده کنید.
سخن آخر: به طور کلی، آرد گندم سیاه می تواند بخشی از رژیم غذایی سالم باشد، اما مانند هر ماده غذایی دیگر، مصرف متعادل و آگاهانه آن بهترین نتیجه را خواهد داشت. اگر نگرانی یا شرایط خاصی دارید، مشاوره با یک متخصص تغذیه یا پزشک می تواند مفید باشد.
فاقد گلوتن بودن این آرد آن را به انتخابی مناسب برای افرادی که به گلوتن حساسیت دارند، تبدیل کرده است. همچنین، با داشتن مواد مغذی و آنتی اکسیدان هایی مانند روتین، کوئرستین، ویتکسین و دی-کایرو اینوسیتول، این آرد می تواند به بهبود سلامت عمومی، کاهش التهاب، کنترل قند خون و کاهش خطر ابتلا به بیماری های مزمن کمک کند.
آرد گندم سیاه به دلیل تنوع در کاربردهایش — از تهیه نان و پنکیک گرفته تا استفاده در سس ها و سوپ ها — به راحتی می تواند در رژیم های غذایی مختلف گنجانده شود. علاوه بر این، با توجه به ویژگی های تغذیه ای آن، این آرد می تواند به مدیریت وزن و بهبود سلامت قلب نیز کمک کند.
با این حال، توجه به مصرف معتدل و آگاهانه این آرد برای بهره مندی از فواید آن و جلوگیری از عوارض جانبی احتمالی، نظیر مشکلات گوارشی یا حساسیت های نادر، اهمیت دارد. در نهایت، آرد گندم سیاه گزینه ای ارزشمند و مفید است که می تواند به ارتقاء کیفیت تغذیه و سلامت کلی بدن کمک کند.