غلات به هر گونه ی گیاهی که دانه های نشاسته ای مناسب برای غذا تولید میکند گفته می شود. اغلب غلات خواص غذایی مشابهی با هم دارند. آن ها سرشار از کربوهیدرات ها هستند و نسبتا پروتئین کمتری دارند.
از جمله غلاتی که در دنیا بیشتر کشت می شوند عبارتند از: گندم، برنج، ذرت، جو و جو دوسر، سرگوم، چاودار
غلات به عنوان غذای انسان معمولاً به شکل دانه های خام و منجمد یا کنسرو شده و به صورت مواد تشکیل دهنده مواد غذایی مختلف به بازار عرضه می شوند.
در برخی موارد نیز به عنوان خوراک دام و طیور مورد استفاده قرار می گیرند که در نتیجه آن، می توان گوشت، لبنیات و محصولات طیور برای مصارف انسانی تولید کرد. در برخی موارد نیز به صورت صنعتی در تولید طیف وسیعی از موادی مانند گلوکز، روغن ها و غیره استفاده می شوند.
فرآوری غلات
- گندم و گونه های مختلف آن یکی از غلات های اهلی شده قدیمی توسط انسان است و در دوران مدرن از آن برای تولید غلات صبحانه و آرد برای انواع محصولات نانوایی استفاده می شود. گندم را می توان در طیف وسیعی از خاک کاشت. این محصول در آب و هوای معتدل رشد پیدا میکند.
- ذرت در ابتدا و در زمان های گذشته توسط بومیان آمریکایی در نیمکره غربی اهلی شد و بعد از آن توسط کاشفان اولیه خود به اروپا منتقل گردید. با وجود این که ذرت اکثرا در آب و هوای معتدل رشد پیدا میکند، ایالات متحده بزرگترین تولید کننده آن است.
این محصول برای مصارف انسانی به صورت تازه یا کنسرو شده و منجمد فروخته می شود. از دانه های آن نیز به عنوان افزوده ای برای محصولات غذایی و هم چنین تهیه محصولاتی مانند: آرد ذرت، روغن ذرت و سایر محصولات جانبی دیگر استفاده می شود. از طرفی نیز به عنوان یک خوراک دام بسیار مهم مورد استفاده قرار میگیرد.
- برنج نیز دومین غلات بزرگ تولید شده در سطح جهان است. از غذای اصلی در تمام مناطق آسیا محسوب میشود و جزو غلات های پر مصرف در جهان است.
این محصول برخلاف گندم که در مزارع بسیار بزرگ پرورش داده می شود و می توان آن را به صورت مکانیکی نیز برداشت کرد، در شالیزارهای کوچک کشت شده و با دست برداشت می شود.
روشهای کشت آن نیز در طی قرن ها تفاوت اندکی پیدا است. شالیزارها در آب غرق می شوند و تا حدود ۱۵ سانتی متر در آب قرار میگیرند و سپس تخلیه شده و دقیقا قبل از برداشت خشک می شوند.
اغلب برنج، به صورت مستقیم برای مصارف محلی آسیاب می شود و برای استفاده در غلات صبحانه نیز می توان آن را به کار برد.
- چاودار که به صورت گسترده و وسیع برای تهیه نان استفاده می شود پس از گندم برای این منظور در رتبه دوم قرار دارد. همچنین از آن در سایر محصولات نانوایی نیز استفاده می شود.
چاودار را میتوان در خاک های نسبتاً ضعیف نیز کشت کرد. این محصول می تواند در زمستان های خیلی شدید نیز زنده بماند. کشورهایی مانند لهستان و روسیه از بزرگترین تولید کنندگان چاودار در جهان محسوب می شوند.
- جو دوسر اغلب در مناطق معتدل جهان به خصوص در کانادا، شمال اروپا و ایالات متحده رشد میکند. از این محصول تولید شده بیشتر در خوراک دام استفاده می شود با این حال ممکن است برای مصرف انسانی نیز فرآوری شود.
جو اغلب در آب و هوای معتدل کشت می شود و به خاک مخصوص غنی نیازی ندارد. اغلب جو تولید شده برای مصارف خوراک دامی مورد استفاده قرار میگیرد.
- سورگوم نیز بیشتر برای مصارف و خوراک حیوانات پرورش داده می شود. ارزن نیز به صورت محلی در تعدادی از کشورها، هم برای مصارف دامی و هم انسانی کشت و رشد داده می شود، هر دوی این غلات از غلات باستانی به حساب می آیند.
برای مطالعه و مشاهده انواع آرد های مختلف و مصارف گوناگون آن نیز میتوانید به صفحه محصولات مراجعه نمایید.